Otrzymywany z orzechów drzewa arganowego olejek, nazywany również „złotem Maroka”, jest wszechstronnym kosmetykiem. Pielęgnuje matowe i zniszczone włosy, chroni i nawilża cerę suchą, „uspokaja” cerę tłustą i trądzikową, wzmacnia rzęsy i paznokcie, ujędrnia i wygładza skórę ciała. Jak można skorzystać z jego niezwykłych właściwości?

Pozyskiwanie i skład olejku arganowego

Drzewo arganowe (Argania spinosa), inaczej argania żelazna, jest endemitem, a więc gatunkiem, którego występowanie ograniczone jest do konkretnego obszaru. W przypadku arganii jest nim region Sus, położony w południowo-zachodnim Maroku. To właśnie tutaj można spotkać niewysokie wiecznie zielone drzewa, których nasiona stanowią źródło najdroższego oleju na świecie. Argania po raz pierwszy wydaje owoce dopiero po kilkudziesięciu latach. Zgodnie z tradycją są one zbierane wyłącznie przez marokańskie kobiety. Uzyskane z wysuszonych owoców nasiona przed rozpoczęciem wytłaczania oleju są mielone, a sam proces ekstrakcji trwa wiele godzin. Ze 100 kg świeżych owoców, co odpowiada ok. 30 kg owoców po wysuszeniu, otrzymywany jest zaledwie 1 litr oleju [1].

W składzie olejku arganowego dominują nienasycone kwasy tłuszczowe, spośród których ok. 45% stanowi jednonienasycony kwas oleinowy (omega-9), natomiast 35% przypada na wielonienasycony kwas linolowy (omega-6). W nieznacznej ilości obecny jest również kwas alfa-linolenowy (omega-3) oraz kwasy nasycone, m.in. stearynowy i palmitynowy. Cennym składnikiem olejku są tokoferole (witamina E), karotenoidy i – zaliczany do fenoli – kwas ferulowy. Związki te decydują o jego silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Olejek zawiera ponadto skwalen, będący – podobnie jak kwas linolowy – komponentem lipidów skóry, sterole oraz niewielkie ilości minerałów takich jak żelazo, miedź, mangan [1, 2, 3, 4].

Właściwości i zastosowanie olejku arganowego w kosmetyce

Dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych olejek arganowy doskonale regeneruje, zmiękcza, wygładza i ujędrnia skórę. Odbudowuje jej naturalną barierę lipidową, zwiększając tym samym odporność na działanie czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, wiatr, mróz czy zanieczyszczenia. Jak wynika z badań [5], olejek arganowy skutecznie zmniejsza transepidermalną utratę wody (TEWL, transepidermal water loss), a więc zapewnia optymalny poziom nawilżenia skóry.

Olejek łagodzi stany zapalne i przyspiesza gojenie ran [6]. „Uspokaja” gruczoły łojowe, co zostało potwierdzone w badaniu z udziałem 20 osób w wieku 17-50 lat, posiadających cerę tłustą lub mieszaną [7]. Uczestnicy badania dwukrotnie w ciągu dnia nakładali na twarz krem zawierający olejek arganowy. Po upływie czterech tygodni zaobserwowano, że o 20% zmniejszyła się produkcja sebum, poprawił się również ogólny wygląd cery. Dobroczynne działanie wynika m.in. z obecności kwasu linolowego. Z badań wynika [8], że sebum u osób z cerą tłustą i trądzikową charakteryzuje się jego obniżoną zawartością. W efekcie jest ono mniej płynne, co prowadzi do blokowania ujścia gruczołów łojowych. Uzupełnienie tych niedoborów zmniejsza lepkość sebum i tym samym ogranicza powstawanie zaskórników i wykwitów zapalnych.

Olejek arganowy wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne. Neutralizując aktywność wolnych rodników, uszkadzających włókna kolagenu i elastyny, opóźnia proces starzenia się skóry i zapobiega przedwczesnemu tworzeniu się zmarszczek. Co więcej, analizy potwierdzają, że działa hamująco na proces syntezy melaniny, czyli melanogenezę [9]. Jest więc zalecany w przypadku przebarwień różnego typu, np. posłonecznych, pozapalnych (pozostałych np. po trądziku) czy pojawiających się w późniejszym wieku tzw. plam starczych.

Olejek arganowy jest więc zalecany zarówno w przypadku cery suchej, dojrzałej, jak i mieszanej, tłustej i trądzikowej. Wspomaga leczenie egzemy i łuszczycy. Warto po niego sięgać również w przypadku blizn i rozstępów. Jest doskonale tolerowany przez skórę: łatwo się wchłania, nie zatyka porów (nie jest komedogenny), nie podrażnia i nie uczula.

Sprawdza się także w pielęgnacji każdego rodzaju włosów: od suchych po przetłuszczające się. Włosy suche – podobnie jak sucha cera – charakteryzują się występowaniem luk w barierze lipidowej, które sprawiają, że obniża się poziom nawilżenia pasm, a w efekcie stają się one matowe i szorstkie. Niedobór lipidów na powierzchni włosów skutkuje ich większą podatnością na uszkodzenia mechaniczne, związane m.in. z oddziaływaniem wysokich temperatur. Olejek uzupełnia braki w warstwie ochronnej, regenerując i wygładzając pasma. Zmniejsza ich podatność na puszenie pod wpływem wilgoci czy elektryzowanie. Ponadto badania dowodzą [10], że olejek zapobiega ubytkowi protein, takich jak alfa-keratyna, będąca głównym budulcem włosów (65-95% masy włosa). Ubytek ten może występować np. w przypadku pasm osłabionych farbowaniem.

Z pielęgnacyjnych właściwości olejku arganowego mogą skorzystać również właścicielki włosów przetłuszczających się, z łojotokowym zapaleniem skóry głowy czy łupieżem. Olejek reguluje wydzielanie łoju, działa przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia i uczucie swędzenia.

Jak stosować olejek arganowy?

Olejek arganowy jest składnikiem kremów do twarzy i pod oczy. Można również z powodzeniem stosować go jako samodzielny kosmetyk. Przed nałożeniem kilku kropli olejku warto skórę przetrzeć np. hydrolatem, aby zatrzymać w niej wilgoć. Doskonale sprawdza się także podczas zabiegu olejowania, czyli oczyszczania twarzy metodą OCM (oil cleansing method). Olejek arganowy połączony z olejkiem rycynowym należy zaaplikować na zwilżoną twarz, lekko wmasować, a następnie delikatnie zetrzeć namoczoną w ciepłej wodzie szmatką np. muślinową.

Olejek znajdziemy w składzie szamponów, odżywek i masek do włosów suchych, osłabionych, przetłuszczających się czy z łupieżem. Czysty olejek nakładany na końcówki pasm działa jak serum, zapobiegające ich rozdwajaniu się. 1-2 razy w tygodniu warto wykonać olejowanie włosów. Olejek aplikujemy na suche pasma na całej ich długości oraz wmasowujemy w skórę głowy. Masaż pobudza mikrokrążenie, dotleniając cebulki i ułatwiając dopływ do nich odżywczych substancji. Następnie nakładamy foliowy czepek i owijamy głowę ręcznikiem. Po upływie co najmniej godziny zmywamy olejek łagodnym szamponem.

Olejek arganowy skutecznie chroni i pielęgnuje delikatną skórę dłoni, która narażona jest na wysuszające i drażniące działanie wody, detergentów, mrozu. Podobnie jak w przypadku twarzy i włosów, można go wykorzystać do zabiegu olejowania dłoni i paznokci, szczególnie jeśli zmagamy się z problemem suchych skórek czy zniszczonych i rozdwajających się płytek. Olejek nalewamy do miseczki, lekko podgrzewamy i zanurzamy w nim dłonie na ok. 15 minut. Jeśli zależy nam głównie na poprawie wyglądu samych paznokci, można kilkakrotnie w ciągu dnia sięgać po olejek i wmasowywać go w skórki, płytki i znajdującą się u ich nasady macierz paznokcia.

Wzmocnienia i odżywienia mogą wymagać również rzęsy. Kroplę olejku arganowego nakładamy wówczas za pomocą patyczka kosmetycznego bądź dokładnie oczyszczonej szczoteczki po zużytym tuszu. Profilaktycznie zabieg można przeprowadzać 1-2 razy w tygodniu, natomiast jeśli rzęsy są mocno osłabione, warto zafundować im kurację polegającą na codziennej aplikacji olejku przez okres 2-3 tygodni.

Olejku arganowego można używać do masażu ciała – zarówno w wersji solo, jak i z dodatkiem wybranego olejku eterycznego. Sprawdzi się także jako dodatek do kąpieli (łyżka olejku na wannę wody) czy jako kosmetyk nakładany po niej na lekko wilgotną skórę.

Kosmetyki z olejkiem arganowym

[1] Wojciech Cisowski, Izabela Fecka, Maciej Włodarczyk, Owoce arganii (Argania spinosa (L.) Skeels) źródłem oleju tłustego.
[2] Rahma Belcadi-Haloui, Abderrahmane Zekhnini, Abdelhakim Hatimi, Comparative study on fatty acid and tocopherol composition in argan oils extracted from fruits of different forms.
[3] Hanae El Monfalouti, Dom Guillaume, Clément Denhez, Zoubida Charrouf, Therapeutic potential of argan oil – a review.
[4] Irena Matławska, Izabella Łajs, Znaczenie spożywcze, lecznicze i kosmetyczne oleju arganowego.
[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26327867
[6] Tzu-Kai Lin, Lily Zhong, Juan Luis Santiago, Anti-inflammatory and skin barrier repair effects of topical application of some plant oils.
[7] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17524128
[8] Mauro Picardo, Monica Ottaviani, Emanuela Camera, Arianna Mastrofrancesco, Sebaceous gland lipids.
[9] Myra O. Villareal, Sayuri Kume, Thouria Bourhim, Fatima Zahra Bakhtaoui, Kenichi Kashiwagi, Junkyu Han, Chemseddoha Gadhi, Hiroko Isoda, Activation of MITF by argan oil leads to the inhibition of the tyrosinase and dopachrome tautomerase expressions in B16 murine melanoma cells.
[10] Pamella Mello Faria, Luciana Neves Camargo, Regina Siqueira Haddad Carvalho, Luis Antonio Paludetti, Maria Valéria Robles Velasco, Robson Miranda da Gama, Hair protective effect of argan oil (Argania spinosa kernel oil) and cupuassu butter (Theobroma grandiflorum seed butter) post treatment with hair dye.