Arcydzięgiel litwor jest ziołem o wszechstronnym działaniu, nie bez powodu więc jego nazwa nawiązuje do określenia „anielski”.

Skład i działanie arcydzięgla

Arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica/Archangelica officinalis), znany również jako arcydzięgiel lekarski bądź po prostu litwor, wyróżnia się wśród ziół bardzo bogatym składem, który sprawia, że jest to jedna z najbardziej cenionych roślin w medycynie naturalnej. Zawiera między innymi olejek eteryczny, kwas walerianowy, flawonoidy, garbniki, kumaryny, kwas kawowy, kwas chlorogenowy, sole mineralne oraz gorycze. Tak bogaty skład decyduje o jego działaniu:

• przeciwbólowym
• przeciwbakteryjnym
• przeciwgrzybiczym

Wygląd i występowanie arcydzięgla

Arcydzięgiel, należący do rodziny selerowatych, osiąga wysokość nawet 2-3 metrów. Łodyga rośliny jest gruba i pusta w środku. Liście osadzone są na dość grubych ogonkach, zbudowane z owalnych, ząbkowanych na brzegach listków zebranych w rozetę. Zielonożółte lub zielonobiałe kwiaty arcydzięgla tworzą kuliste baldachy. Korzeń główny jest gruby, mięsisty i wyrastają z niego drobniejsze korzenie. Zioło porasta wilgotne i lekko kwaśne gleby nad brzegami rzek i potoków, na łąkach i w wąwozach w Europie i Azji. W Polsce znajdziemy go w Karpatach i Sudetach. Jest również uprawiany, choć rzadko, w ogródkach.

Surowiec leczniczy

Surowiec leczniczy stanowi cała roślina arcydzięgla, jednak najczęściej zbierane są korzenie, z których uzyskuje się również olejek arcydzięglowy, stosowany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Korzenie należy zbierać jesienią, natomiast liście na wiosnę przed kwitnieniem. Wykopany korzeń czyścimy, następnie podsuszamy, kroimy i suszymy w temperaturze około 35°C (np. w piekarniku). Liście natomiast wieszamy w ciemnym i przewiewnym miejscu i pozostawiamy do wyschnięcia.

Zastosowanie zewnętrzne arcydzięgla

Olejek z arcydzięgla, stosowany do nacierania, łagodzi nerwobóle, bóle reumatyczne, bóle mięśniowe, działa uspokajająco i nasennie. Olejek i odwar mają silne działanie bakterio- i grzybobójcze, z tego powodu zalecane są do przemywania cery tłustej i trądzikowej, a także przy grzybicy.

Kosmetyki z arcydzieglem znajdziesz w oily.pl ↓↓↓

Zastosowanie wewnętrzne arcydzięgla

Lecznicze działanie arcydzięgla polega między innymi na regulacji pracy układu pokarmowego – ułatwia trawienie, likwiduje wzdęcia i kolkę, pobudza apetyt, jest pomocny przy biegunkach i zaparciach, a także przy schorzeniach woreczka żółciowego. Ponadto działa napotnie i wykrztuśnie, zalecany jest więc przy przeziębieniach i chorobach dróg oddechowych. Arcydzięgiel doceniany jest również ze względu na działanie uspokajające i przeciwdepresyjne oraz pobudzanie krążenia krwi. Zwiększa wydzielanie moczu, łagodząc dolegliwości związane ze schorzeniami dróg moczowych i przyspieszając wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii.

Działanie wewnętrzne arcydzięgla:

• żółciopędne
• pobudzające wydzielanie soku żołądkowego
• wiatropędne
• przeciwzakrzepowe
• wykrztuśne
• moczopędne
• uspokajające
• rozkurczowe

Odwar z arcydzięgla

Łyżeczkę rozdrobnionego korzenia zalewamy szklanką wody i gotujemy pod przykryciem przez około 2-3 minuty, po czym odstawiamy na 15 minut. Szklankę odwaru pijemy 2-3 razy dziennie.

Nalewka z arcydzięgla

Należy rozdrobnić korzeń arcydzięgla, zalać spirytusem i odstawić na tydzień. Po tym czasie odcedzamy nalewkę, którą podajemy 3 razy dziennie po 2-3 łyżeczki.

Przeciwwskazania

Stosując preparaty zawierające arcydzięgiel, należy unikać ekspozycji na promienie słoneczne, gdyż roślina ta zawiera fotouczulające furanokumaryny. Zioła muszą unikać kobiety w ciąży, ponieważ może mieć działanie poronne, oraz w czasie menstruacji – pobudza krwawienie. Przeciwwskazanie stanowi również choroba wrzodowa i ostry nieżyt żołądka lub jelit. Należy zachować ostrożność podczas zbioru – kontakt z rośliną może powodować silną reakcję alergiczną. Zbiorem powinny zajmować się osoby doświadczone, gdyż arcydzięgiel często jest mylony z trującym szalejem jadowitym.