W Polsce opuncja figowa znana jest głównie jako dodatek do zielonych herbat, nadający im przyjemny smak i aromat. Z kolei w krajach, gdzie jest powszechnie uprawiana, chętnie spożywane są jej owoce, zarówno w postaci surowej, jak i przetworzonej. W ostatnich latach na popularności zyskuje jeszcze inny produkt pochodzący z opuncji – olejek wytłaczany z jej nasion.

W oily.pl znajdziesz kosmetyki z olejem z opuncji figowej  ↓ ↓ ↓

Występowanie opuncji figowej

Opuncja figowa (Opuntia ficus-indica) to sukulent pochodzący z Meksyku, obecnie jednak uprawiany w wielu krajach o ciepłym klimacie, m.in. w Ameryce Łacińskiej, południowej Europie oraz południowej i północnej Afryce. Należy do rodziny kaktusowatych, liczącej ponad 1500 gatunków. Opuncja przybyła do Europy prawdopodobnie w XV w., wraz z Krzysztofem Kolumbem (stąd też łaciński człon nazwy ficus-indica, a więc figa indyjska, bo – jak wiadomo – odkrywca był przekonany, że opuszczając statek, postawił stopę na ziemi indyjskiej).

Roślina ukrywa się czasem pod nazwą „nopal cactus”, szczególnie na terenie Meksyku. Określenie „nopal” wywodzi się z używanego przez Azteków słowa „nohpalli”, odnoszącego się do płaskich „segmentów” budujących sukulent. Opuncja często bywa też nazywana „prickly pear”, czyli „kolczasta gruszka”, w nawiązaniu do wyglądu jej owoców.

Owoce dojrzewają od sierpnia do października, są lekko wydłużone, mają kolor od żółtego po czerwony, a ich skórka pokryta jest wspomnianymi kolcami. Są one spożywane zarówno w postaci surowej, jak i wykorzystywane są do produkcji dżemów, soków, galaretek, a Meksykanie wytwarzają z nich napój alkoholowy o nazwie „colonche”. Owoce cenione są ze względu na bogactwo soli mineralnych i witamin, szczególnie witaminy C, karotenoidów, flawonoidów i aminokwasów. Ale w medycynie tradycyjnej zastosowanie znajdują również kwiaty opuncji. Plemiona zamieszkujące Afrykę Subsaharyjską sięgają po nie w celu leczenia wrzodów i biegunek.

Skład i właściwości olejku z opuncji figowej

Coraz większe zainteresowanie, zwłaszcza przemysłu kosmetycznego, wzbudza olejek wytłaczany na zimno z drobnych nasion opuncji. Należy on do najdroższych olejów na świecie, a to dlatego, że niezwykle pracochłonny jest sposób pozyskiwania go. Do uzyskania 1 litra olejku potrzeba ok. miliona pestek, wydobytych z ok. 460 kg owoców. Ale jest on nie tylko drogi, ale również bardzo wartościowy, działa bowiem niezwykle korzystnie na skórę. W jaki sposób?

Bez wątpienia najważniejszym składnikiem olejku z nasion opuncji są nienasycone kwasy tłuszczowe, które stanowią ok. 80% wszystkich zawartych w nim substancji. Największy udział ma cenny kwas linolowy (ok. 60% wszystkich kwasów tłuszczowych obecnych w olejku), zaliczany do grupy omega-6. Oprócz niego występuje również m.in. kwas oleinowy (ok. 15-25%), należący do omega-9. Obecne są także fitosterole, takie jak beta-sisterol czy kampesterol, witamina K, witamina E, reprezentowana głównie przez gamma-tokoferol, flawonoidy, taniny oraz sole mineralne, m.in. potas, magnez, fosfor, wapń.

Olejek z nasion opuncji szczególnie polecany jest do skóry suchej, odwodnionej, dojrzałej, pozbawionej elastyczności, z pierwszymi oznakami starzenia się. Ale nie tylko – z uwagi na zawartość kwasu linolowego pomocny będzie w przypadku cery tłustej. Kwas ten stanowi naturalny składnik sebum, wpływający na jego lepkość i płynność. Według specjalistów to właśnie nieprawidłowy skład łoju (niedobór kwasu linolowego) może przyczyniać się do powstania trądziku.

Olejek odbudowuje barierę hydrolipidową skóry, zwiększając jej odporność na działanie czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie słoneczne, wiatr, mróz. Dzięki zawartości składników o działaniu antyoksydacyjnym (przede wszystkim witaminy E) chroni budujące skórę włókna kolagenowo-elastynowe przed uszkodzeniami związanymi z aktywnością wolnych rodników, opóźniając tym samym proces powstawania zmarszczek. Olejek regeneruje skórę, poprawia jej napięcie, sprężystość i koloryt, łagodzi podrażnienia i stany zapalne. Może być stosowany przy cerze delikatnej, wrażliwej, również na okolice oczu i ust, a także na skórę dłoni, która często jako pierwsza pokrywa się zmarszczkami i przebarwieniami związanymi z częstą ekspozycją na promieniowanie UV. Jest olejkiem o wysokiej wydajności – na twarzy wystarczy rozprowadzić zaledwie dwie krople.

Źródło:

Karym El-Mostafa, Nopal cactus (Opuntia ficus-indica) as a source of bioactive compounds for nutrition, health and disease.

Nadia Chougui, Oil composition and characterisation of phenolic compounds of Opuntia ficus-indica seeds.

fot. opuncja figowa  CC BY-SA 2.5