Cukierki – to zwykle pierwsze skojarzenie związane z lukrecją. I rzeczywiście – wyciąg z korzenia tej rośliny stosowany jest w przemyśle spożywczym jako źródło słodkiego smaku. Ale lukrecja to przede wszystkim jedna z najcenniejszych roślin stosowanych nie tylko w medycynie tradycyjnej, ale również w kosmetologii.

Charakterystyka lukrecji

Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra) to bylina zaliczana do rodziny bobowatych, do której należy też m.in. groszek, fasola czy soja. Występuje w Azji i południowej Europie, ale z uwagi na szerokie zastosowanie uprawiana jest w wielu innych regionach. Lukrecja dorasta do ok. 2 m wysokości, w okresie letnim pojawiają się na niej drobne, jasnofioletowe kwiaty. Jednak cała uwaga skupia się na długim, bo osiągającym nawet 1,5 m, korzeniu. Dobrze znany jest medycynie tradycyjnej już od wieków, służąc jako środek wspomagający leczenie chorób dróg oddechowych i układu pokarmowego.

rys. Franz Eugen Köhler, Köhler’s Medizinal-Pflanzen (List of Koehler Images) [Public domain], via Wikimedia Commons

Skład wyciągów z lukrecji

Lukrecja święci triumfy jako źródło niezwykle wartościowego surowca kosmetycznego. Ekstrakty z korzenia obfitują przede wszystkim w glicyryzynę, nazywaną również kwasem glicyryzynowym, będącą saponiną triterpenową. To właśnie ten związek odpowiada za smak lukrecji – substancja ta jest kilkadziesiąt razy słodsza od białego cukru! Kwas glizycyryzynowy nie stał się jednak poważną konkurencją dla niego, ponieważ spożywany w nadmiarze może powodować zaburzenia ze strony pracy serca. Warto wiedzieć, że nawet w nazwie rośliny kryje się nawiązanie do słodkości – w języku greckim glykos oznacza właśnie słodki, a rhiza – korzeń.

Glicyryzyna stanowi 10-25% składu wyciągów z korzenia lukrecji. Obecne są również m.in. flawonoidy, sole mineralne, taniny.

Wyciągi z lukrecji w kosmetyce

Wyciągi z korzenia lukrecji wykazują nadzwyczajne właściwości antyoksydacyjne. Sądzi się, że aktywność antyoksydacyjna zawartych w nich flawonoidów jest nawet sto razy większa niż witaminy E. Co więcej, należą one do najsilniejszych obecnie znanych przeciwutleniaczy naturalnego pochodzenia [1].

Nic więc dziwnego, że kosmetyki z lukrecją zalecane są w profilaktyce anti-aging, ale nie tylko – należy pamiętać, że wolne rodniki odgrywają ważną rolę w procesie powstawania przebarwień, pobudzają bowiem syntezę melaniny, czyli melanogenezę. Spośród występujących w wyciągach flawonoidów na szczególną uwagę zasługuje glabrydyna, która – jak potwierdzają badania [2] – wykazuje zdolność hamowania aktywności enzymu tyrozynazy, uczestniczącego w przemianie aminokwasu tyrozyny w melaninę. Kosmetyki na bazie wyciągów z lukrecji są więc powszechnie stosowane w celu wyrównania kolorytu skóry i rozjaśnienia zmian barwnikowych.

Ale działanie lukrecji jest o wiele szersze. Ekstrakty z korzenia wyróżniają się właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwbakteryjnymi, przeciwgrzybiczymi (m.in. w stosunku do Candida albicans), przeciwwirusowymi. Łagodzą podrażnienia i świąd, przyspieszają gojenie się ran. Regulują wydzielanie sebum i działają ściągająco, są więc szczególnie polecane w przypadku cery tłustej i trądzikowej. Glicyryzyna ma zdolność do wiązania wody, co przemawia za stosowaniem preparatów z lukrecją przy skórze suchej, odwodnionej, łuszczącej się. Wyciągi pojawiają się również w pastach do zębów – działanie antybakteryjne dotyczy m.in. Streptococcus mutans, a więc drobnoustroju, który przyczynia się do rozwoju próchnicy.

Kosmetyki z lukrecją zalecane są nie tylko w pielęgnacji cery, ale także ciała i włosów. Ekstrakty pobudzają krążenie krwi i limfy, przeciwdziałają obrzękom i pomagają walczyć z cellulitem. Surowiec ten zajmuje ważne miejsce wśród preparatów wzmacniających włosy i zapobiegających ich wypadaniu. Badania potwierdzają, że wyciągi z lukrecji charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością w pobudzaniu wzrostu włosów. Okazuje się, że skuteczność ta jest nawet większa niż minoxidilu, substancji powszechnie umieszczanej w środkach mających zapobiegać łysieniu [3]. Z uwagi na właściwości sebostatyczne, przeciwzapalne i przeciwgrzybicze preparaty z lukrecją są pomocne również w przypadku łojotokowego zapalenia skóry głowy i łupieżu.

Kosmetyki z ekstraktem lukrecji

[1] Damle M., Glycyrrhiza glabra (Liquorice) – a potent medicinal herb.

[2] Yokota T., Nishio H., Kubota Y., Mizoguchi M., The inhibitory effect of glabradin from licorice extracts on melanogenesis and inflammation.

[3] Deb Roy Saumendu, Karmakar Prithivi Raj, Dash Suvakanta, Chakraborty Jashabir, Das Biswajit, Hair growth stimulating effect and phytochemical evaluation of hydro-alcoholic extract of
Glycyrrhiza glabra.